Σχεδόν ένα μήνα αφότου το κοινοβούλιο της Ουκρανίας υιοθέτησε δύο αντεργατικά νομοσχέδια, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επικύρωσε τελικά το σχέδιο νόμου 5371 στις 17 Αυγούστου, καταργώντας έτσι τα συνδικαλιστικά δικαιώματα για τους περισσότερους εργαζόμενους της χώρας.
Εξηγώντας την κατάσταση στο Green Left, ο Ουκρανός εργατολόγος Vitaliy Dudin δήλωσε: "Αν η ρωσική επιθετικότητα αποτελεί άμεση απειλή για τους εργαζόμενους, τότε η εργασιακή μεταρρύθμιση, η οποία εφαρμόζεται υπό την κάλυψη του πολέμου, απειλεί να τους αφαιρέσει τα δικαιώματα στο πλαίσιο μιας αυξανόμενης κρίσης".
Το γεγονός ότι ο Ζελένσκι άργησε τόσο πολύ να υπογράψει τον νόμο - είχε επικυρώσει πολύ πιο γρήγορα ένα προηγούμενο νομοσχέδιο που κατοχύρωνε τις συμβάσεις μηδενικής απασχόλησης - δείχνει ότι αισθανόταν την πίεση της ισχυρής εκστρατείας που διεξήγαγαν τα ουκρανικά και διεθνή συνδικάτα εναντίον του.
Αν και αυτό δεν ήταν αρκετό για να τον κάνει να ασκήσει βέτο στο νόμο, η εκστρατεία βοήθησε να εξασφαλιστεί μια τροπολογία της τελευταίας στιγμής για να διασφαλιστεί ότι ο νέος νόμος μπορεί να παραμείνει σε ισχύ μόνο για τη διάρκεια του πολέμου.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου 5371 (νυν νόμος 2423), οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 εργαζόμενους - περίπου το 70% του εργατικού δυναμικού - είναι δυνατόν να χάσουν τις εγγυήσεις όσον αφορά το ωράριο εργασίας και την προστασία από την απόλυση, καθώς οι εργοδότες έχουν τη δυνατότητα να παρακάμπτουν τις συλλογικές συμβάσεις ή τις νομοθετικές διατάξεις εισάγοντας εξαιρετικά ευέλικτες ατομικές συμβάσεις. Η επιρροή των συνδικάτων στις αποφάσεις σχετικά με την υπερωριακή εργασία και την καταγγελία της σύμβασης εργασίας έχει επίσης συρρικνωθεί.
Αυτή η επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων γίνεται μετά τον νόμο 2136, που υπογράφηκε στις 23 Μαρτίου, ο οποίος διευκόλυνε τους εργοδότες να απολύουν τους εργαζομένους ή να αλλάζουν τα εργασιακά τους καθήκοντα, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης της εβδομαδιαίας εργασίας τους στις 60 ώρες, χωρίς καμία διαβούλευση.
Ο Dudin, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος της σοσιαλιστικής οργάνωσης Sotsyalnyi Rukh (Κοινωνικό Κίνημα), εξήγησε ότι "εκτός από τις άμεσες ολέθριες συνέπειές του, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μεγάλη ζημιά στα εργασιακά δικαιώματα", διότι "παράλληλα με την καταστροφή της βιομηχανίας και των υποδομών από τις ρωσικές βόμβες", αναδύεται ένα νέο σύστημα εργασιακών σχέσεων.
Ο Dudin σημείωσε ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί μέχρι σήμερα, μαζί με αυτές που βρίσκονται προς συζήτηση στο κοινοβούλιο, αποσκοπούν στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, στη δημιουργία ενός επισφαλούς εργατικού δυναμικού και στην υπονόμευση της επιρροής των συνδικάτων.
Μέχρι στιγμής, οι νόμοι αυτοί έχουν τροποποιήσει τον εργατικό κώδικα. Αλλά ο στόχος είναι σαφώς η πλήρης αντικατάστασή του, με ένα νέο σχέδιο κώδικα να βρίσκεται ήδη σε διαμόρφωση.
Σε αντίθεση με τη Ρωσία, όπου η εργατική νομοθεσία νεοφιλελευθεροποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο υφιστάμενος εργατικός κώδικας της Ουκρανίας χρονολογείται από το 1971, κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου. Ενώ τις τελευταίες δεκαετίες, το επίπεδο των παραβιάσεων του κώδικα τείνει να είναι υψηλό -όπως η μη καταβολή καθυστερούμενων μισθών, η ακούσια μερική απασχόληση, οι παράνομες απολύσεις- ο Ντουντίν δήλωσε ότι "οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον κώδικα για να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους στα δικαστήρια, με τα τοπικά δικαστήρια να παίρνουν το μέρος των αιτούντων στο 80% των περιπτώσεων".Προηγούμενες κινήσεις για την υπονόμευση του Εργατικού Κώδικα, όπως η προσπάθεια να περάσει το 2020-21 ένα νομοσχέδιο παρόμοιο σε πεδίο εφαρμογής με τον νέο νόμο, ηττήθηκαν από την αντίσταση των συνδικάτων. Τώρα, η κυβέρνηση ελπίζει να χρησιμοποιήσει τον πόλεμο ως δικαιολογία για να περάσει νέους νόμους - και την ύπαρξη στρατιωτικού νόμου για να καταπνίξει τυχόν διαμαρτυρίες.
Ο πόλεμος έχει προκαλέσει μεγάλες οικονομικές δυσχέρειες και "είναι σαφές ότι οι ιδιοκτήτες θα προσπαθήσουν να αντισταθμίσουν τις απώλειες εις βάρος των εργαζομένων", δήλωσε ο Dudin. "Για να "αφοπλίσουν" την εργατική τάξη, οι ολιγάρχες και άλλοι καπιταλιστές πρέπει να διαλύσουν τη νομοθεσία για την προστασία της εργασίας".
Η αντικατάσταση του υφιστάμενου Εργατικού Κώδικα αποτελεί κεντρικό σημείο αυτού του στόχου.
Σε απάντηση στις τελευταίες επιθέσεις, η Ομοσπονδία Συνδικάτων της Ουκρανίας (FPU) επέκρινε τον Ζελένσκι για την υπογραφή του "σκανδαλώδους νόμου" που "εισάγει ακραίες μορφές φιλελευθεροποίησης των εργασιακών σχέσεων" και στερεί από τους εργαζόμενους "ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματά τους - το δικαίωμα στην προστασία της εργασίας και στις συλλογικές διαπραγματεύσεις".Το FPU ευχαρίστησε τα συνδικάτα και τα μέλη της διεθνούς κοινότητας που "αντιτάχθηκαν ενεργά στην προώθηση του αντεργατικού σχεδίου νόμου αριθ. 5371 σε συνθήκες πολέμου" προσθέτοντας: "Θα αντιταχθούμε επίσης σθεναρά σε δεκάδες άλλα αντεργατικά και αντισυνδικαλιστικά νομοθετήματα που προσπαθούν να προωθήσουν οι κυβερνητικοί επιτελείς στο κοινοβούλιο".
Ο επικεφαλής της Συνομοσπονδίας Ελεύθερων Συνδικάτων της Ουκρανίας (KVPU) Mykhailo Volynets σημείωσε ότι ο Zelensky "αγνόησε την έκκληση των εγχώριων και διεθνών συνδικαλιστικών οργανώσεων και των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων να ασκήσει βέτο" στο νόμο, προσθέτοντας ότι η οργάνωσή του "δεν θα ανεχτεί την κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, των συνταγματικών εγγυήσεών τους και των διεθνών κανόνων και προτύπων".
Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αλληλεγγύης με την Ουκρανία (ENSU), το οποίο μαζί με το LabourStart, το Διεθνές Εργατικό Δίκτυο Αλληλεγγύης και Αγώνα και το SumOfUs βοήθησαν στην έναρξη διεθνών εκστρατειών υποβολής υπογραφών που καλούν τον Ζελένσκι να ασκήσει βέτο στον νόμο, ανέφερε σε ανακοίνωσή του: "Αυτές οι επιθέσεις κατά των εργαζομένων είναι απαράδεκτες στο πλαίσιο του πολέμου, δεδομένης της ισχυρής δέσμευσης των εργαζομένων και των συνδικάτων τους για την υπεράσπιση της χώρας από τη ρωσική επίθεση. Αυτή η δέσμευση αποτελεί κύριο στοιχείο της σημερινής αντίστασης...".
"Η διαφαινόμενη εφαρμογή της πρόσφατης δέσμης αντεργατικών νόμων της ουκρανικής κυβέρνησης θα συναντήσει πιθανότατα μια οργισμένη απάντηση από τους εργαζόμενους της χώρας," To ENSU, και ο αυξανόμενος αριθμός εργατικών οργανώσεων που συνδέονται με το δίκτυο, θα παράσχουν πλήρη αλληλεγγύη και υποστήριξη στους αδελφούς και τις αδελφές μας στην Ουκρανία και τις οργανώσεις τους στις μάχες που έρχονται".
Ο Dudin πιστεύει ότι τίποτα άλλο παρά " οι εργαζόμενοι, ενισχυμένοι από τη διεθνή αλληλεγγύη" μπορούν να συμβάλουν "στο να σταματήσει η εφαρμογή αυτών των αντικοινωνικών πολιτικών".
"Το κύριο ερώτημα για τους εργαζόμενους σήμερα είναι πώς να προστατεύσουν τα εναπομείναντα δικαιώματα που επιτρέπουν σε αυτούς και τις οικογένειές τους να επιβιώσουν. Ωστόσο, για να έχουν ένα αξιοπρεπές μέλλον, πρέπει να αναρωτηθούν: είναι έτοιμοι να συνεχίσουν να υποφέρουν για την ευημερία των ολιγαρχών;"
"Ελπίζουμε ότι οι εργαζόμενοι που σήμερα αντιστέκονται στη ρωσική επιθετικότητα στην πρώτη γραμμή θα είναι έτοιμοι για νέες προκλήσεις και θα επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους διεκδικώντας δικαιοσύνη".
Federico Fuentes
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου