Τρίτη 23 Αυγούστου 2022

Η ματωμένη απεργία της 23ης Αυγούστου 1923


Στις 23 Αυγούστου του 1923 στρατός και αστυνομία επιτίθενται σε συγκεντρωμένους απεργούς στο Πασαλιμάνι. 11 νεκροί εργάτες, 100 τραυματίες και 500 περίπου συλλήψεις.

Ιούνιος του 1923. Στην εξουσία βρίσκεται η λεγόμενη «Επαναστατική Κυβέρνησις», των Πλαστήρα, Γονατά. Με πρωθυπουργό τον Στυλιανό Γονατά. Στην πράξη πρόκειται για μια στρατιωτική κυβέρνηση, η οποία παρά τις όποιες διακηρύξεις της περί προοδευτισμού, αστικού εκσυγχρονισμού του τόπου και αριστεροσύνης, δεν έπαυε να ήταν μια κοινή στρατιωτική χούντα, με όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός καπιταλιστικού κράτους «έκτακτης ανάγκης».
Ένα ιδιαίτερο γνώρισμα του συγκεκριμένου κυβερνητικού σώματος, είναι ότι για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία απουσιάζουν παντελώς τα προσχήματα περί ταξικής ουδετερότητας του κράτους. Ταυτίζονται ανοικτά και απροκάλυπτα το αστικό κράτος με τα εργοδοτικά συμφέροντα, το αστικό κράτος με την αστική τάξη. Υπουργός Οικονομικών της «Επανάστασης», καθώς και υπεύθυνος για ζητήματα εργατικής πολιτικής, ήταν ο συνειδητοποιημένος για τα συμφέροντα της τάξης του, ο μεγαλοβιομήχανος Ανδρέας Χατζηκυριάκος. Ένας άνθρωπος, που ήταν φανατικά εχθρός κάθε συνδικαλιστικής και πολιτικής δραστηριότητας των εργαζομένων.
Οι διαχρονικές και πάντα ίδιες μεγαλοστομίες περί πατριωτικού καθήκοντος, οι φανφαρονισμοί περί της εθνικής προσπάθειας για την οικονομική ανόρθωση του τόπου μετά τα κατακλυσμιαία γεγονότα που ακολούθησαν την περιπέτεια του ελληνικού κράτους στην Μικρά Ασία, απλά έκρυβαν την βασική επιδίωξη των καπιταλιστών. Την αύξηση της κερδοφορίας τους.
Η ύπαρξη στην ελληνική επικράτεια δεκάδων χιλιάδων εξαθλιωμένων προσφύγων έδινε από την αρχή στην ελληνική αστική τάξη ένα σημαντικό πλεονέκτημα, προκειμένου να ξεκινήσει μια γιγάντια επίθεση ενάντια στο προλεταριάτο. Οι χιλιάδες άστεγοι, ενδεείς και εξαντλημένοι πρόσφυγες, θα προσέφεραν μια μοναδική ευκαιρία στους καπιταλιστές, στο να μειώσουν το κόστος εργασίας και να πάρουν πίσω τις αυξήσεις των ημερομισθίων που έδωσαν στους Ελλαδίτες εργάτες μετά την πρώτη επιτυχημένη πανελλαδική απεργία της ΓΣΕΕ πριν από τέσσερα χρόνια.
Η αφορμή δεν θα αργήσει να δοθεί. Μετά από κάποια κερδοσκοπικά παιχνίδια στα χρηματιστήρια του εξωτερικού, η συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής με την αγγλική λίρα άλλαξε, με μεγάλη άνοδο της δραχμής. Οι συνέπειες αυτής της αλλαγής είναι ευνόητες. Τα ελληνικά προϊόντα γίνονταν ακριβότερα και λιγότερο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό, δημιουργώντας προβλήματα στην κερδοφορία της ελληνικής βιομηχανίας.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν αυτήν την συναλλαγματική μεταβολή, δεν είναι δύσκολο να τα μαντέψει κανείς. Είναι πάντα ίδια: Η πατρίδα κινδυνεύει, όταν υπάρχει πιθανότητα μείωση των κερδών της μπουρζουαζίας.
Με έναν εκπληκτικά παρόμοιο με τις ημέρες που ζούμε τρόπο, ξεκίνησε μια απίστευτη εκστρατεία διαμόρφωσης της κοινής γνώμης με πρωτοπόρο τον αστικό τύπο της εποχής. Φόβοι για επικείμενη ανεπανόρθωτη καταστροφή και για ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας εκδηλώθηκαν. Πανικός για μελλοντική και μη αναστρέψιμη ύφεση της οικονομίας μας. Δημοσιογράφοι, οικονομικοί αναλυτές, κυβερνητικά στελέχη, τυχάρπαστοι διανοούμενοι που υπηρετούσαν τους βιομηχάνους, επιστρατεύθηκαν για την αντιμετώπιση του νέου εθνικού κινδύνου.
Αναλύσεις, μελέτες, πορίσματα, διαβήματα προς τον βιομήχανο υπουργό της Οικονομίας, συσκέψεις ατελείωτες, κατέληγαν όλα σε ένα και μοναδικό συμπέρασμα, σε μια μόνο «επώδυνη», αλλά αποτελεσματική λύση «προκειμένου να σωθεί η πατρίδα» :
Το εργατικό κόστος πρέπει να μειωθεί ώστε να φτηνύνουν τα εξαγώγιμα προϊόντα. Έπρεπε να γίνουν δραματικές, γενναίες περικοπές των ημερομισθίων ώστε να ξαναγίνουμε ανταγωνιστικοί, για να ξαναβρούμε την χαμένη μας κερδοφορία. Οι εργάτες, έπρεπε να θυσιαστούν, να στερηθούν, να πεινάσουν ακόμα, ώστε να σωθεί το Έθνος !!!
Οι καπιταλιστές θεωρούν ότι η ύπαρξη χιλιάδων εξαθλιωμένων προσφύγων θα δώσει το πλεονέκτημα να ξεκινήσουν σφοδρή επίθεση ενάντια στο προλεταριάτο για να μειώσουν ως και 50% το μεροκάματο, να πάρουν πίσω τις αυξήσεις των ημερομισθίων που κατέκτησαν οι εργάτες 4 χρόνια πριν, μετά την πρώτη επιτυχημένη πανελλαδική απεργία της ΓΣΕΕ. Πρόσχημα, η «ανταγωνιστικότητα».
Το μεροκάματο μπορούσε να πέσει 30%, 40%, γιατί όχι και 50% ! Αν οι εργάτες αντιδρούσαν, μπορούσαν να φύγουν από τα εργοστάσια. Δυνατότητες αντικατάστασής τους υπήρχαν και μάλιστα απεριόριστες. Να είναι καλά οι πρόσφυγες.

Αρχές Ιούνη του 1923: Πολλές επιχειρήσεις κλείνουν εκβιάζοντας μείωση ημερομισθίων, ενώ συνεχίζονται οι μαζικές απολύσεις. Οι σιδηροβιομήχανοι μειώνουν τα μεροκάματα κατά 30%.

9 Ιούνη: Πραγματοποιείται κοινή σύσκεψη ΓΣΕΕ και Εργατικού Κέντρου Πειραιά. Αποφασίζεται ότι καταρχήν μπορεί να γίνει δεκτή η μείωση των ημερομισθίων, αλλά με τον όρο το κράτος να μειώσει τις τιμές των ειδών μονοπωλίου και του ψωμιού.

21 Ιούνη: Συνέρχεται κοινή επιτροπή εργαζομένων και κράτους για το ζήτημα της ανεργίας. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης ζητούν μείωση των ημερομισθίων 25-30%. Οι ναυτεργάτες δηλώνουν πως δεν αποδέχονται τέτοια μείωση και προειδοποιούν με απεργιακούς αγώνες. Η κυβέρνηση τους απειλεί με επιστράτευση.

Αρχές Ιούλη: Γίνεται απεργία από τους εργάτες Λαυρίου με αιτήματα το 8ωρο και την αύξηση των ημερομισθίων.

4 Ιούλη: Αναστέλλεται η ισχύς του νόμου 2112 που απαγορεύει τις μαζικές απολύσεις.

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ

9 Αυγούστου: Οι μυλεργάτες του Πειραιά πυροδοτούν τη γενική απεργία απαιτώντας από τους αλευροβιομήχανους: Να μην ισχύσει η μείωση 35% στα εισοδήματά τους. Να πληρωθούν τα περικομμένα ημερομίσθια. Να επαναπροσληφθούν οι απολυμένοι συνάδελφοί τους. Να αποζημιωθούν οι τυχόν μη επανερχόμενοι.
Η απεργία επεκτείνεται. Ομοσπονδία και Σωματεία επισιτισμού στις υπόλοιπες πόλεις προχωρούν σε απεργία. Το Εργατικό Κέντρο Πειραιά και η ΓΣΕΕ καλούν σε υλική συμπαράσταση στους απεργούς.

17 Αυγούστου: Οι ναυτεργάτες παίρνουν τη σκυτάλη της απεργίας. Το λιμάνι παραλύει. Είκοσι πλοία δεν καταφέρνουν να αποπλεύσουν. Το απόγευμα, οι φορτοεκφορτωτές μπαίνουν στην απεργία.

18 Αυγούστου. Η απεργία από πόλη σε πόλη έχει αρχίσει ν’ απλώνει σ’ όλη την Ελλάδα.

19 Αυγούστου, Κυριακή: Στην Αθήνα γίνεται πανεφεδρική συγκέντρωση στο θέατρο «Αλάμπρα». Παντού στους δρόμους κυκλοφορούν ομάδες αστυνομικών. Οι περίπολοι στον Πειραιά πιάνουν ναυτεργάτες και τους μεταφέρουν με τη βία στα πλοία.

19 Αυγούστου: Συλλαμβάνονται μέλη της διοίκησης της Ναυτεργατικής Ομοσπονδίας. Μετά από αυτή την κατάσταση η διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Πειραιά αποφασίζει πανεργατική απεργία. Η τελική, όμως, απόφαση θα εξαρτηθεί από τη ΓΣΕΕ.

20 Αυγούστου: Απεργούν ηλεκτροτεχνίτες, σιδηροδρομικοί του ηλεκτρικού, τροχιοδρομικοί, καπνεργάτες, εργάτες Τύπου, εργάτες του Τελωνείου. Η κυβέρνηση καλεί απεργοσπάστες απ’ το στρατό και την αστυνομία. Ολα τα αστυνομικά τμήματα και οι φυλακές γεμίζουν με απεργούς. Περίπολοι του Πολεμικού Ναυτικού συλλαμβάνουν περίπου 200 ναυτοθερμαστές για να τους βάλουν να δουλέψουν υποχρεωτικά. Τα πληρώματα πλοίων με ξένη σημαία που καταπλέουν στον Πειραιά δηλώνουν την υποστήριξή τους στην απεργία.
Την ίδια μέρα η κυβέρνηση αποφασίζει τη διάλυση των αναγνωρισμένων εργατικών σωματείων!
Η ΓΣΕΕ δηλώνει ότι επεκτείνει τις απεργίες σ’ ολόκληρη τη χώρα, ενώ στον Πειραιά πραγματοποιείται σύσκεψη του Εργατικού Κέντρου Πειραιά, της Ναυτικής Ομοσπονδίας και των Ομοσπονδιών Σιδηροδρομικών, Ηλεκτροκινήσεως, Επισιτισμού και της ΓΣΕΕ.
Τα κύρια αιτήματα της απεργίας είναι: Σταθεροποίηση των ημερομισθίων με βάση τον τιμάριθμο. Μέτρα κατά της ακρίβειας και της αισχροκέρδειας. Απόλυση κρατούμενων απεργών. Κατάργηση της λογοκρισίας επί των εργατικών ζητημάτων. Απαγόρευση της εξαγωγής ανεπεξέργαστων καπνών και άλλα. Απ’ όλη την Ελλάδα φτάνουν τηλεγραφήματα για συμμετοχή στην απεργία της ΓΣΕΕ.

21 Αυγούστου: Εφημερίδες δεν βγαίνουν. Σε επιτροπή εργατών ο Πλαστήρας δηλώνει πως δε δέχεται συζήτηση με απεργούς. Ο Πειραιάς μπλοκάρεται με στρατό και μηχανοκίνητα. Τα αρχεία των εργατικών σωματείων κατάσχονται. Ομάδες εργατών κυνηγιούνται στους δρόμους των συνοικιών του Πειραιά απ’ τις αστυνομικές περιπόλους. Σκορπάνε και ξανασμίγουν σε μικρότερες ομάδες, προσπαθώντας να συγκεντρωθούν στην πλατεία του Δημοτικού Θεάτρου. Οι ναυτεργάτες έχουν ορίσει συγκέντρωση στα γραφεία της Ναυτικής Ομοσπονδίας. Αποσπάσματα του Α΄ Σώματος Στρατού παίρνουν θέσεις μάχης. Βγαίνουν στους δρόμους τανκς. Αντλίες νερού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας πιάνουν δουλειά σε βάρος των εργατών. Κάπου ακούγεται να κροταλίζει ένα πολυβόλο.

22 Αυγούστου: Οι απεργοί σπάζουν τις στρατιωτικές ζώνες και ξεχύνονται στο Πασαλιμάνι. «Κάτω η κυβέρνηση των εργοδοτών!», «Αφοπλίστε τους τρομοκράτες!» Σφυρίζουν οι σφαίρες ανάμεσα στους εργάτες. Σκοτώνονται τρεις.

23 Αυγούστου: Στην πλατεία Πασαλιμανιού πραγματοποιείται μεγάλη πανεργατική συγκέντρωση από τη ΓΣΕΕ και το ΕΚ Πειραιά. Η κυβέρνηση, έντρομη, δίνει εντολή να χτυπηθούν οι απεργοί. Στρατός και αστυνομία επιτίθενται με σφοδρότητα στους συγκεντρωμένους. Απολογισμός: 11 νεκροί εργάτες, 100 τραυματίες, 500 περίπου συλληφθέντες.

πηγη:inred

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου