Τετάρτη 31 Μαΐου 2023

Εκλογές Μαΐου 1915: παντοτινή κηλίδα στην ιστορία του εργατικού κινήματος

Στις 31 Μαΐου με το παλιό ημερολόγιο πραγματοποιήθηκαν εκλογές στον ελληνικό χώρο, από τις κρισιμότερες εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν διεξαχθεί. Σε αυτές για πρώτη φορά συμμετείχαν και οι λεγόμενες Νέες Χώρες, τα εδάφη δηλαδή όπως η Μακεδονία (ελληνικό τμήμα), η Ήπειρος, η Κρήτη καθώς και τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου. Ήταν κρίσιμες γιατί το βασικό διακύβευμά τους ήταν η συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο.

Βασικοί αντίπαλοι στις εκλογές το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπό το Βενιζέλο το οποίο τασσόταν αναφανδόν υπέρ της εισόδου της Ελλάδας στον Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ και το Κόμμα των Εθνικοφρόνων υπό το Γούναρη το οποίο τασσόταν υπέρ των Γερμανών. Με τη γραμμή των Εθνικοφρόνων τασσόταν και ο βασιλιάς. Η κεντρική γραμμή τους, που εκείνη τη στιγμή εξυπηρετούσε τους Γερμανούς ήταν αυτή της αποχής από τον πόλεμο και της υποτιθέμενης ουδετερότητας. Ταυτόχρονα βέβαια οι Εθνικόφρονες «ακούν» την κόπωση του πληθυσμού από τους αλλεπάλληλους βαλκανικούς πολέμους, την αποστροφή του κόσμου στο να πολεμήσει ξανά.

Η ιστορία είναι γνωστή. Οι Εθνικόφρονες θα νικήσουν και φυσικά η ροή των γεγονότων θα δείξει τις εκδουλεύσεις προς τους Γερμανούς.

Όμως η 31 Μάη είναι και θα είναι μια κηλίδα για την ιστορία του εργατικού κινήματος. Η Φεντερασιόν, αυτή η μεγάλη εργατική και σοσιαλιστική οργάνωση θα συμπράξει με τους Εθνικόφρονες (!) με βάση το σύνθημά τους για αποχή της Ελλάδας από τον πόλεμο. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κομμάτων θα οδηγήσουν σε κοινή εκλογική κάθοδο, με κοινούς υποψήφιους. Η Φεντερασιόν μάλιστα θα εκλέξει και δύο βουλευτές.

Είναι σίγουρο πως η Φεντερασιόν αφουγκραζόταν την άρνηση του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης για μη συμμετοχή στον πόλεμο. Η Μακεδονία (ελληνικό τμήμα) εκείνη την περίοδο έχει πολύ μουσουλμανικό στοιχείο, η Θεσσαλονίκη εβραϊκό. Πληθυσμοί κουρασμένοι από τις αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις. Επιθυμούν να στρώσουν τη ζωή τους και να μείνουν μακριά από το νέο μακελειό που έχει ξεκινήσει ήδη 10 μήνες πριν. (για το μεγαλείο και τα όρια της Φεντερασιόν θα μιλήσουμε σε μελλοντικό σημείωμα).

Το σημαντικότερο όμως είναι η επικράτηση του στόχου της στιγμής απέναντι στον στρατηγικό στόχο. Αυτή η επικράτηση καθορίζει τις συμμαχίες καθώς και τη γενικότερη προγραμματική τοποθέτηση. Η Φεντερασιόν βρίσκεται προσδεμένη στο άρμα σκέψης του SPD και της χρεοκοπίας της Β΄ Διεθνούς. Από αυτή τη μεθοδολογία την ίδια περίοδο άλλα ιστορικότερα και μαζικότερα σοσιαλιστικά κόμματα θα διαπράξουν άλλα μεγαλύτερα εγκλήματα απέναντι στην εργατική τάξη με τη συμμετοχή τους στον πόλεμο (συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του ίδιου του SPD).

Άποψη αυτής της σελίδας είναι πως πάντα τα χειραφετητικά εγχειρήματα στον ελληνικό χώρο, συναντούσαν τα πολιτικά όριά τους πάνω σε δύο ζητήματα για την περίοδο που αναλύεται. Το ένα ήταν η οικονομική ανάπτυξη και το άλλο η εθνική επέκταση. Αυτή είναι και η αιτία που ποτέ το ελληνικό χειραφετητικό κίνημα δεν ανέδειξε σε αυτή την περίοδο την αντιπολεμική και αντιεθνικιστική του δράση ως ένα από τα πρώτα των πρώτων καθηκόντων.

Οι εκλογές του 1915 αφορούν κάθε αγωνιστή που παλεύει για την κοινωνική χειραφέτηση. Ο δρόμος προς την κόλαση άλλωστε είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Η υποστήριξη, η παρουσία, ή η απουσία τοποθέτησης από αριστερούς και «αριστερούς» στα εθνικιστικά συλλαλητήρια των τελευταίων δύο χρόνων είναι αρκετά διαφωτιστική.

Θα κλείσω το σημείωμα αυτό με την ιστορικών διαστάσεων υπενθύμιση του Ένγκελς στην κριτική που κάνει στο σχέδιο του Σοσιαλδημοκρατικού Προγράμματος του 1891 (του SPD) «Η παραμέληση αυτών τω γενικών αποφασιστικών προβλημάτων χάριν των στιγμιαίων συμφερόντων της ημέρας, η προσπάθεια αυτή για στιγμιαίες επιτυχίες ανεξάρτητα από τις μεταγενέστερες συνέπειές των, η απάρνηση αυτού του μέλλοντος του κινήματος χάριν του παρόντος του κινήματος μπορεί να ξεκινά από τίμιες προθέσεις, αλλά είναι και παραμένει οπορτουνισμός, και ο «τίμιος» οπορτουνισμός είναι ίσως ο πιο επικίνδυνος από όλους.»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου