Ελληνες εφοπλιστές: Ρεκόρ κερδών, εκμετάλλευσης και στήριξης από το κράτος

Με αφορμή τη δημοσιοποίηση της ετήσιας έκθεσης της Ένωσής τους για το 2018

Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο συνεχίζει να σπάει ο ελληνόκτητος στόλος, με τη στήριξη όλων των κυβερνήσεων, που εξασφαλίζουν στους εφοπλιστές τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την αύξηση της κερδοφορίας τους, σε βάρος των δικαιωμάτων χιλιάδων ναυτεργατών. Αλλά και σε βάρος συνολικά του λαού, που πληρώνει από την τσέπη του τις δεκάδες φοροαπαλλαγές και τα αμέτρητα προνόμια των εφοπλιστών, ενώ εκτίθεται και σε μεγάλους κινδύνους από την εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για την Ενέργεια και το διεθνές εμπόριο, όπου βασικό ρόλο παίζει η ναυτιλία.

Τα στοιχεία

Σύμφωνα, λοιπόν, με την ετήσια έκθεση της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) για το 2018:

• Ο ελληνικός εμπορικός στόλος εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος στόλος στον κόσμο με 4.936 πλοία (άνω των 1.000 gt) χωρητικότητας 389,69 εκατομμυρίων τόνων (dwt). Φέτος μάλιστα κατέγραψε και αύξηση περίπου 6,63% σε σχέση με το 2018, όταν οι Ελληνες εφοπλιστές είχαν στην κατοχή τους 4.746 πλοία (άνω των 1.000 gt) χωρητικότητας 365,45 εκατομμυρίων τόνων.
• Συνολικά η μεταφορική ικανότητα του ελληνόκτητου στόλου υπερδιπλασιάστηκε το διάστημα 2007 - 2018, παρά τη βαθιά καπιταλιστική κρίση, με αποτέλεσμα σήμερα να αντιπροσωπεύει σε χωρητικότητα (dwt) το 53% του στόλου της ΕΕ και το 20,9% του παγκόσμιου στόλου.
• Οι Ελληνες εφοπλιστές έχουν την πρώτη θέση σε αξία στο στόλο των δεξαμενόπλοιων και των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου. Οπως και τη δεύτερη θέση στο στόλο των πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου. Συγκεκριμένα, ελέγχουν πλέον το 31,99% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων αργού πετρελαίου, το 23,12% του παγκόσμιου στόλου πλοίων χύδην ξηρού φορτίου και το 15,17% του παγκόσμιου στόλου πλοίων μεταφοράς χημικών και παραγώγων πετρελαίου. Δηλαδή, «ένα στα τρία τάνκερ μεταφοράς αργού και ένα στα τέσσερα φορτηγά του πλανήτη είναι ελληνικών συμφερόντων», όπως γράφεται στο ναυτιλιακό Τύπο.
• Στην ετήσια έκθεση αναφέρεται επίσης ότι «το 22,5% και το 20,3% της δραστηριότητας του ελληνικού στόλου εξυπηρετεί το εμπόριο από και προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη αντίστοιχα», ενώ «το μεγαλύτερο μερίδιο της δραστηριότητάς του, δηλαδή το 31,8%, εξυπηρετεί τις ταχέως αναπτυσσόμενες ασιατικές οικονομίες». Αλλα δημοσιεύματα αναφέρονται ειδικά στις συμφωνίες των Ελλήνων εφοπλιστών με τις ΗΠΑ για να μεταφέρουν με τα πλοία τους το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).
• Στις αρχές του 2019 οι παραγγελίες για τη ναυπήγηση ελληνικών συμφερόντων πλοίων (άνω των 1.000 gt) διαφόρων τύπων ανήλθαν σε 223 (συνολικής χωρητικότητας 25,03 εκατ. dwt) από τις συνολικά 2.578 παραγγελίες, χωρητικότητας 189,78 εκατομμυρίων dwt. Στοιχεία των διεθνών ναυλομεσιτικών και οικονομικών οίκων για το 2018 αναφέρουν επίσης ότι οι Ελληνες εφοπλιστές έδωσαν «το 25,4% από το συνολικό ποσό που έχει επενδυθεί παγκοσμίως σε αγορές πλοίων».
• Σύμφωνα, τέλος, με τη «Vesselsvalue» (διεθνώς αναγνωρισμένη πλατφόρμα δεδομένων που προσδιορίζει τις αποτιμήσεις των πλοίων), το 2018 η αξία του ελληνόκτητου στόλου ανερχόταν στα 105,22 δισ. δολάρια, ο μοναδικός που ξεπέρασε τα 100 δισ. δολάρια σε αξία, έχοντας αυξήσει μάλιστα τη συνολική του αξία περισσότερο από 5 δισ. δολάρια μέσα σε ένα χρόνο. Ακολουθούν ο γιαπωνέζικος στόλος με 94,7 δισ. δολάρια και στην τρίτη θέση βρίσκεται ο κινεζικός, με 90,87 δισ. δολάρια.

Κρατικά μέτρα στήριξης από το «πάνω ράφι»

Το στίγμα της κρατικής πολιτικής στήριξης της ναυτιλίας, ανεξάρτητα από κυβερνήσεις, δίνει ο πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Θ. Βενιάμης, στο εισαγωγικό σημείωμα της ετήσιας έκθεσης της ΕΕΕ, όπου γράφει ανάμεσα σε άλλα:

«Σε εθνικό επίπεδο, η ελληνόκτητη ναυτιλία αυταπόδεικτα έχει αναγορευθεί σε εθνικό κεφάλαιο υπερκομματικού χαρακτήρα για τη χώρα μας και παραμένει κοινός στόχος πολιτείας και εφοπλισμού να διατηρηθούν οι στενοί δεσμοί της με τον τόπο. Η προϋπόθεση είναι μία: Πρέπει να παραμείνει διεθνώς ανταγωνιστική και άρα βιώσιμη.

Επιπλέον, η πολιτεία δύναται να εκμεταλλευτεί τη δυναμική της ποντοπόρου ναυτιλίας και του ευρύτερου ναυτιλιακού πλέγματος καθώς και τις οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες στην Ευρώπη, για να δημιουργήσει μία ευρύτερη, αναπτυξιακή πλατφόρμα, επιχειρηματικά ελκυστική, η οποία θα ισχυροποιήσει σημαντικά τη θέση της Ελλάδας ως διεθνούς ναυτιλιακού κόμβου, με δυνατές προοπτικές ενίσχυσης της προστιθέμενης αξίας για την οικονομία».

Είναι φανερό ότι οι εφοπλιστές πιέζουν για τη διατήρηση και τη διεύρυνση των προνομίων τους, τονίζοντας τη γεωπολιτική διάσταση στην ανάπτυξη της ναυτιλίας, συνδεδεμένη με το στόχο της αστικής τάξης για ανάδειξη της χώρας σε διεθνές κόμβο της Ενέργειας και των συνδυασμένων μεταφορών.

Προϋπόθεση για να γίνει αυτό, σύμφωνα με τον Θ. Βενιάμη, είναι μεταξύ άλλων «να λάβουν υπόψη τους η ελληνική ναυτεργασία και οι εκπρόσωποί της τον παγκοσμιοποιημένο χαρακτήρα της διεθνούς ναυτιλίας και των αρχών της ανταγωνιστικότητας που ισχύουν και για τη ναυτεργασία διεθνώς, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να δοθεί στους νέους της πατρίδας μας η επαγγελματική διέξοδος του ναυτικού επαγγέλματος».

Αναδεικνύει, δηλαδή, την ανταπόκριση στο διεθνή ανταγωνισμό ως κριτήριο που επιβάλλει τη θεσμοθέτηση επιπλέον κινήτρων για την παραμονή και την προσέλκυση νέων πλοίων στην ελληνική σημαία. Αυτό δεν μεταφράζεται μόνο σε νέα προνόμια, φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις και διευκολύνσεις από το κράτος, αλλά απαιτεί και νέο χτύπημα στα δικαιώματα των ναυτεργατών, με πλήρη προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας σε όσα ισχύουν διεθνώς.

«Ψήνουν» νέες ανατροπές για τους ναυτεργάτες

Καθόλου τυχαία, μάλιστα, ο πρόεδρος των εφοπλιστών ξεχωρίζει την εξής πρόταση από το «ολιστικό πρόγραμμα δράσης της ΕΕ» που θέτει «στη διάθεση της πολιτείας»: «Να δοθεί το δικαίωμα στους παλιούς ναυτικούς να μπορέσουν να πάνε στα πλοία με ατομικές συμβάσεις, όπως και το δικαίωμα στον οποιονδήποτε νέο να επιλέξει την εργασία και τους όρους εργασίας και το δικαίωμα της κυβέρνησης να πιστοποιήσει ότι δεν ισχύει πλέον η συλλογική σύμβαση»!

Με τις νέες προκλητικές αξιώσεις τους, οι εφοπλιστές χτυπάνε ανοιχτές πόρτες, αφού όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις υπήρξαν διαχρονικά γαλαντόμες απέναντί τους.

Τελευταία στη σειρά η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία δεσμεύτηκε από την πρώτη ώρα για «ουσιαστική αναβάθμιση του ελληνικού νηολογίου με βάση τα διεθνή πρότυπα οργάνωσης και λειτουργίας των κυριότερων ανταγωνιστών του», «χρηματοδότηση για τον εκσυγχρονισμό του στόλου» και ιδιωτικοποίηση της Ναυτικής Εκπαίδευσης, προφανώς για την παραγωγή φτηνών, ευέλικτων και πειθήνιων ναυτεργατών.

Θυμίζουμε ότι οι ποντοπόροι εφοπλιστές αρνούνται από το 2010 να υπογράψουν ΣΣΕ. Ταυτόχρονα, με το θεσμικό πλαίσιο που τους έχουν εξασφαλίσει και εμπλουτίζουν συνεχώς όλες οι κυβερνήσεις (το έχουν μάλιστα κατοχυρώσει και συνταγματικά!), έχουν τα εξής προνόμια:

• Στα πλοία τους με ελληνική σημεία έχουν ναυτολογημένους από 4 έως 6 (ανάλογα με το τονάζ) ναυτεργάτες με συγκροτημένα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα και οι υπόλοιποι είναι χαμηλόμισθοι, ανασφάλιστοι, χωρίς κανένα απολύτως δικαίωμα.
• Στα πλοία με ξένες σημαίες δεν έχουν ούτε για δείγμα ναυτεργάτη με δικαιώματα και μιλάμε για πάνω από 60.000 ναυτεργάτες σε τέτοιο καθεστώς, όταν τόσο η σημερινή όσο και η προηγούμενη κυβέρνηση έχουν τάχα κηρύξει τον πόλεμο στην ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία. Τώρα οι εφοπλιστές θέλουν να ισχύσει αυτό το άθλιο καθεστώς των ναυτεργατών - σύγχρονων δούλων και στα πλοία με ελληνική σημαία.
• Δεν πληρώνουν φόρο για τα κέρδη τους, ή για τα καύσιμά τους, ακόμα και όταν μεταβιβάζουν τις βίλες στα παιδιά τους! Είναι τόσες οι φοροαπαλλαγές που διαρκώς τους προσφέρουν οι αστικές κυβερνήσεις (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ), ώστε, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, η φορολογία που πληρώνουν (αν πληρώνουν...), ανέρχεται περίπου σε 40 ευρώ τη μέρα ανά μονάδα πλοίου. Ετσι, μπορεί οι εφοπλιστές να ...καμαρώνουν ότι οι εισροές συναλλάγματος στην Ελλάδα από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα ξεπέρασαν τα 16,6 δισ. ευρώ το 2018 και να διεκδικούν δάφνες «εθνικού ευεργέτη» για τη «συνεισφορά τους στην ελληνική οικονομία», τα λεφτά αυτά όμως είναι κέρδη από την εκμετάλλευση χιλιάδων Ελλήνων και ξένων ναυτεργατών, για τα οποία οι εταιρείες τους πλήρωσαν φόρο το 2018 μόλις 150 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ!

Πλοία και μεταφορές στην υπηρεσία της λαϊκής ευημερίας

Από την «τρελή» ανάπτυξη των εφοπλιστών και τα αμύθητα κέρδη τους, οι ναυτεργάτες και συνολικά ο λαός δεν έχουν τίποτα να περιμένουν. Αντίθετα, η εφοπλιστική κερδοφορία και συνολικά η κερδοφορία του κεφαλαίου προϋποθέτει ξεζούμισμα των εργαζομένων στο διηνεκές, διαρκή ανανέωση και επέκταση των προνομίων από το κράτος, που πληρώνει ο λαός.

Απάντηση σ' αυτήν την αντιλαϊκή πολιτική, που επιβάλλει θυσίες δίχως τέλος, μπορεί να δώσει μόνο η οργανωμένη πάλη των ναυτεργατών για σύγχρονους όρους δουλειάς και ζωής, με κριτήριο τις ανάγκες τους. Από τις ίδιες τις εξελίξεις επιβεβαιώνεται ότι είναι ασυμβίβαστα το καπιταλιστικό κέρδος και η ευημερία των εργαζομένων και του λαού.

Γι' αυτό πραγματική διέξοδο από τη σκοπιά των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων μπορεί να δώσει μόνο η πρόταση του ΚΚΕ, που αναδεικνύει ότι οι θαλάσσιες μεταφορές, τα λιμάνια, τα καράβια μπορούν να γίνουν μοχλός πραγματικής ανάπτυξης και ευημερίας για τους εργάτες και τις λαϊκές οικογένειες, όταν περάσουν στα χέρια του λαού και γίνουν κοινωνική περιουσία. Οταν η εργατική τάξη, ο ελληνικός λαός πάρουν την εξουσία στα δικά τους χέρια και βάλουν σε κίνηση όλες τις παραγωγικές δυνάμεις με κεντρικό, επιστημονικό σχεδιασμό στην υπηρεσία της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών.

Στο πλαίσιο μιας τέτοιας εξουσίας μπορούν να υλοποιηθούν οι απαραίτητοι κρατικοί φορείς μεταφορών που θα εξασφαλίσουν την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, σταθερή δουλειά με δικαιώματα στους ναυτεργάτες, προστατεύοντας την ανθρώπινη ζωή, την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και του περιβάλλοντος, συμβάλλοντας στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη όλου του λαού. Α. Ζ.

rizospastis