Ταξική Πτέρυγα: ΗΠΑ: Το Ματωμένο Χάρλαν

Η κομητεία Harlan στο Kentucky των ΗΠΑ ήταν, στις αρχές και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, μια περιοχή που είχε να επιδείξει πολλά ανθρακωρυχεία, ακραία συντηρητικούς κυβερνήτες και το καθόλου κολακευτικό ψευδώνυμο “ματωμένη κομητεία”. Η ραγδαία αύξηση των ορυχείων και των επιχειρήσεων παραγωγής άνθρακα οδήγησε εκεί χιλιάδες αμερικανούς που μετακινούνταν προς αναζήτηση εργασίας ήδη από το 1890. Η εσωτερική μετανάστευση προς την κομητεία Harlan κορυφώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’20 και στις αρχές του ’30, όπου το κράχ και η οικονομική κρίση δημιούργησαν μεγάλες μετακινήσεις ανέργων σε περιοχές όπου μπορούσε ακόμα να βρεθεί κάποια στοιχειώδης εργασία. Και μιας και η “γη της επαγγελίας”, η California, βρίσκονταν πολύ μακριά για τους βιομηχανικούς εργάτες των ανατολικών ακτών, πολλοί από αυτούς βρέθηκαν εκεί. Και σύντομα το μετάνιωσαν.

Οι ανθρακωρύχοι δούλευαν με μηδενικά μέτρα ασφαλείας, εξευτελιστικούς μισθούς, διαμένοντας σε προχειροφτιαγμένους καταυλισμούς δίπλα στα ορυχεία, με καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης που ανήκαν στον ιδιοκτήτη του εκάστοτε ορυχείου. Τα ατυχήματα ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και η υγειονομική περίθαλψη ένα καλό θέμα για αστειευτεί κανείς, αλλά μέχρι εκεί. Επιπλέον, οι εργοδότες αρνούνταν κάθε συζήτηση για βελτίωση των συνθηκών εργασίας, πολλές φορές επικαλούμενοι την οικονομική κρίση (σας θυμίζει κάτι;).

Το 1931 ανθρακωρύχοι του Χάρλαν Κάουντι κατεβαίνουν σε απεργία αντιδρώντας για τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας. Το Συνδικάτο που οργανώθηκε από τον Sam Reece αποφάσισε να φθάσει την αντίσταση στα άκρα. Δεν έμειναν όμως άπραγοι οι ιδιοκτήτες των ανθρακορυχείων της περιοχής, οι οποίοι με μισθοφόρους οπλισμένους και με την αστυνομία ξεκίνησαν ένα ανθρωποκυνηγητό πρωτοφανές για τα χρονικά. Οι ανθρακωρύχοι πήραν τα βουνά με όπλα. Μάχες έγιναν, το Χάρλαν Κάουντι αιματοκυλήστηκε κυριολεκτικά, και έμεινε στην ιστορία ως Ματωμένο Χάρλαν.

Ο ορκισμένος εχθρός του Συνδικάτου ήταν ο σερίφης J.H. Blair, ο οποίος ήξερε ότι για να βάλει τάξη έπρεπε να “κόψει το κεφάλι” της οργάνωσης, δηλαδή του Sam. Κάνει λοιπόν επιδρομή στο σπίτι του αρχηγού του Συνδικάτου τρομοκρατώντας την γυναίκα του Florence και τα επτά παιδιά τους με το όπλο στον κρόταφο. Κάνει επίσης, κατάληψη στο σπίτι με άλλους κουμπουροφόρους, περιμένοντας τον Sam να επιστρέψει ανησυχώντας για την οικογένειά του και έτσι να τον εκτελέσουν. Η Florence βρήκε τρόπο να ενημερώσει τον άντρα της να μην ανησυχεί και να μην γυρίσει σπίτι. Μία από τις ημέρες της τρομοκρατίας, βλέποντας τους αστυνομικούς αλλά και τους μισθοφόρους να βρίσκονται ακροβολισμένοι στο σπίτι της και τα παιδιά της νηστικά και τρομοκρατημένα, παίρνει μία σελίδα από το επιτοίχιο ημερολόγιο και γράφει τον πρώτο στίχο: «Με ποια πλευρά είστε, αγόρια;».
Το Συνδικάτο νίκησε.
Η Florence μελοποίησε τους στίχους βασισμένη σε μια ψαλμωδία Βαπτιστών (Lay the Lily Low) ή στο παραδοσιακό τραγούδι Jack Munro ή Jack a Roe ( Βοb Dylan ) και κυκλοφορεί στην συλλογή Coal Mining Women . Η Florence μέχρι το τέλος της ζωής της γύρισε όλη την Αμερική μιλώντας για τους καταπιεσμένους και για την δικαιοσύνη. Είχε επιλέξει με ποια πλευρά θα είναι, αφού έμεινε δίπλα στον Sam 64 χρόνια. Έφυγε με το λευκό της κεφάλι ψηλά το 1986 στα 86 της.

Αργότερα το 1976, η Μπάρμπαρα Κοπλ σκηνοθέτησε το Harlan County, ντοκιμαντέρ που αποτύπωσε την “Απεργία του Μπρουκσάιντ” ή “Ματωμένο Χάρλαν”. Βραβευμένο τόσο με Όσκαρ όσο και με το Εθνικό Βραβείο Κινηματογράφου (National Film Award), το "Harlan County, USA" αποτελεί ένα ορόσημο στην ιστορία του αμερικανικού ντοκιμαντέρ και ίσως τη σημαντικότερη καταγραφή για τα προβλήματα του οργανωμένου εργατικού δυναμικού, στις ΗΠΑ.

Τις ιστορικές εικόνες συνοδεύει ένα εξαιρετικό soundtrack με καλλιτέχνες τους Hazel Ντίκενς, Merle Travis, Sarah Gunning, και την Florence Reece, όπου εμφανίζεται, σε μεγάλη ηλικία πλέον, για να τραγουδήσει μαζί με τους απεργούς.