Πολωνία: Εργατική εξέγερση και κοινωνική αναταραχή

Άγριες οδομαχίες ανθρακωρύχων και αστυνομίας και αγροτικά μπλόκα στους δρόμους.

Ο Φεβρουάριος στην Πολωνία σημαδεύτηκε από τις μεγαλύτερες λαϊκές κινητοποιήσεις των τελευταίων  δέκα –και παραπάνω- χρόνων.

Στην αρχή οι 75 χιλιάδες ανθρακωρύχοι στη Νότια Πολωνία, στα σύνορα με Τσεχία, στην περιοχή της Σιλεσίας, βρέθηκαν σε απεργία διαρκείας από τις 28 Ιανουαρίου και μετά, και ύστερα από λίγες μέρες, οι δρόμοι της χώρας γέμισαν από μπλόκα τρακτέρ των αγροτών.

Οι ανθρακωρύχοι των ημικρατικών ορυχείων Jastrzebska Spolka Weglowa (JSW),  των μεγαλύτερων ορυχείων άνθρακα της Ευρώπης, τα οποία ανήκουν κατά 51% στο δημόσιο, εξαγριώθηκαν όταν μετά από πολλές συζητήσεις η κυβέρνηση ανακοίνωσε το κλείσιμο 4 από τα συνολικά 8 κέντρα, ενώ είχε προηγηθεί το προηγούμενο διάστημα μια ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις με απλήρωτες υπερωρίες τα Σάββατα για «να αντιμετωπιστεί η κρίση». Ταυτόχρονα ανακοινώθηκε η ιδιωτικοποίηση του μετοχικού μεριδίου του δημοσίου.

Όταν στις 28 Ιανουαρίου μια προειδοποιητική στάση εργασίας στην παραμεθόριο πόλη Jastrzębie-Zdrój αντιμετωπίστηκε από τον διευθυντή της εταιρίας, Jarosław Zagórowski, με την άσκηση ποινικών διώξεων, η απεργία μετατράπηκε σε διαρκείας και πήρε άγρια χαρακτηριστικά.

Τις επόμενες μέρες εξαπλώθηκε σε όλα τα ορυχεία και έβαλε ως βασικά αιτήματα την προστασία του συνόλου των θέσεων εργασίας, την πληρωμή των Σαββατιάτικων υπερωριών και την παραίτηση του Zagórowski, τον οποίο οι εργάτες θεωρούν ως υπεύθυνο για την κακοδιαχείριση των ορυχείων που τα έφερε στο χείλος της χρεοκοπίας.

Μετά την παρέμβαση, με δηλώσεις, κύκλων των τραπεζών και του χρηματιστηρίου ότι «τυχόν παύση του προέδρου της εταιρίας θα έχει αρνητική επίπτωση στην τιμή των μετοχών της», η εργοδοσία απέλυσε τους δέκα πρωταίτιους των κινητοποιήσεων ανάμεσά τους τον γνωστό παλαίμαχο συνδικαλιστή της «Αλληλεγγύης» Krzysztof Łabądź, έναν από τους ηγέτες της απεργίας στο ανθρακωρυχείο «Budryk» πριν από 7 χρόνια, που είχε κρατήσει 46 μέρες.

Η δεξιά κυβέρνηση της Εύα Κόπατς, έστειλε μαζικά τις δυνάμεις καταστολής της αστυνομίας για να ανοίξει τις στοές που τελούσαν υπό κατάληψη και για να σπάσει τις τεράστιες διαδηλώσεις που αγκάλιασαν όλο τον πληθυσμό της Σιλεσίας. Στις άγριες οδομαχίες που ακολούθησαν η αστυνομία δεν δίστασε να πυροβολήσει με πλαστικές σφαίρες κατά των ανθρακωρύχων και των οικογενειών τους που κατέβαιναν στο δρόμο με συνολικό απολογισμό πάνω από 20 τραυματίες απεργούς από πυρά, ανάμεσα τους και μερικοί σοβαρά τραυματίες. Από την μεριά της η αστυνομία είχε πάρα πολλούς τραυματισμούς αντρών της από λιθοβολισμούς.  

Οι επιπτώσεις της απεργίας ήταν πάρα πολύ μεγάλες καθώς τα ορυχεία αυτά, είναι η έδρα του ευρωπαϊκού τομέα του πολυεθνικού κολοσσού του κλάδου, της ArcelorMittal, η οποία σχεδόν διέκοψε τις λειτουργίες της και αναγκάστηκε να καταφύγει σε κοστοβόρες εισαγωγές άνθρακα από άλλες χώρες. Έτσι, ασκήθηκαν πιέσεις από την πολυεθνική εταιρία προς τη μεριά της δεξιάς κυβέρνησης, για να γίνουν παραχωρήσεις και να αρθεί το αδιέξοδο που τίναζε στον αέρα την ευρύτερη κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας.

Την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές μόλις έγινε γνωστό ότι επιτεύχθηκε μια πρώτη προσωρινή ανακωχή που περιλαμβάνει κατά βάση υποχωρήσεις από μεριάς εργοδοσίας. Με βάση αυτή συμφωνήθηκε:
το πάγωμα του κλεισίματος των 4 ορυχείων και η διασφάλιση της συνέχειας των θέσεων εργασίας
το δικαίωμα λόγου των εργατών σε πιθανή μελλοντική ιδιωτικοποίηση με σκοπό τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας
η αναγνώριση ως υπερωριακής της εργασίας του Σαββάτου
η παραίτηση του μισητού διευθυντή

Από την άλλη μεριά, οι εργαζόμενοι δεσμεύτηκαν να δώσουν στο τέλος του χρόνου το μισό του bonus επικινδυνότητας και ανθυγιεινής εργασίας που λαμβάνουν, ως «χειρονομία καλής θέλησης» για την υπέρβαση της κρίσης, ενώ δεν είναι ακόμη σαφές τί θα συμβεί με τους απολυμένους συνδικαλιστές και τους διωκόμενους ποινικά.

Είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα προσωρινό συμβιβασμό με υποχωρήσεις και από τα δύο μέρη, αλλά κυρίως από μεριάς της κυβέρνησης και της εργοδοσίας.

Αυτό κατέστη αναγκαίο τη στιγμή που ξέσπαγαν τις τελευταίες μέρες μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις με κάθοδο των τρακτέρ σε μπλόκα στους δρόμους σε τουλάχιστον 50 σημεία.

Αυτές είχαν ως αφορμή τους την ανακοίνωση των πολύ πενιχρών αποζημιώσεων που θα δοθούν από την κυβέρνηση και την ΕΕ για τις ζημιές που προκάλεσε το ρωσικό εμπάργκο στα αγροτικά προϊόντα της Πολωνίας στα πλαίσια των αντίμετρων της Ρωσίας, συνολικά στην ΕΕ με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Συνολικά εγκρίθηκαν μόλις 12,5 εκατομμύρια ευρώ για τις ζημιές του δεύτερου μισού του 2014 ενώ διαμηνύθηκε στους αγρότες να εναρμονίσουν μέσα από διάφορα προγράμματα επιδοτήσεων τις καλλιέργειές τους και να προσανατολιστούν στη νέα ΚΑΠ μέσα στα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα 6 μόλις μηνών! Ανάμεσα στα άλλα ανακοινώθηκαν και προγράμματα εισαγωγής μεταλλαγμένων σπόρων κάτι που ανησύχησε τους Πολωνούς αγρότες που βλέπουν ότι πίσω από τις πιέσεις «εναρμονισμού» κρύβονται συμφέροντα μεγάλων πολυεθνικών που επιθυμούν να πατήσουν στη γη τους την οποία και θα πάρουν αντί πινακίων φακής.

Η εξέλιξη αυτή είναι μια μεγάλη τομή με ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις, για την τεράστια αγροτική οικονομία της χώρας που ήταν ο πάλαι ποτέ «υπεύθυνος επισιτισμού» όλων των χωρών της ΚΟΜΕΚΟΝ. Υποτίθεται ότι η Πολωνία μπήκε στην ΕΕ μετά από μια μακροχρόνια διαδικασία διαπραγμάτευσης που προστάτευε το ιδιαίτερο αγροτικό καθεστώς της, το οποίο και θα έπρεπε να προσανατολιστεί σταδιακά στη δύση μέσα από την αντιρρόπηση των κεφαλαίων της ΚΑΠ από το νότο της Ευρώπης προς αυτήν. Οι Πολωνοί αγρότες δηλώνουν αλληλέγγυοι με τους ανθρακωρύχους. «Δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε τα δάνεια που αναγκαστήκαμε να πάρουμε για να εκσυγχρονίσουμε την παραγωγή μας και οι τράπεζες μας απειλούν με κατασχέσεις».

Προφανώς η τωρινή Ουκρανική κρίση σε συνδυασμό με τη συνολικότερη καπιταλιστική κρίση αλλάζουν τα δεδομένα. Από τη μια μεριά η Πολωνική κυβέρνηση έχει γίνει εν πολλοίς η αιχμή του δόρατος της Δύσης στην παρέμβασή της στην Ουκρανία, με αποστολή μεγάλης οικονομική βοήθειας προς το φασιστικό καθεστώς του Κιέβου. Από την άλλη μεριά, επιχειρεί να τα βρει και να συντονιστεί σε αυτό όχι με τους Γερμανούς ιμπεριαλιστές, που δεν τους εμπιστεύεται για προφανείς ιστορικούς λόγους αλλά με τους Αμερικάνους, έχοντας ανακοινώσει την παραχώρηση διευκολύνσεων προς το ΝΑΤΟ σε περίπτωση θερμής εμπλοκής. Εξάλλου η πολωνική μειονότητα της δυτικής Ουκρανίας στις περιοχές δυτικά του Λβοφ, έχει τεθεί και αυτή στο στόχαστρο του νέου φασιστικού καθεστώτος του Κιέβου, πράγμα που κάνει λιγότερο δημοφιλή τη στήριξη της δεξιάς κυβέρνησης στους Ουκρανούς φασίστες.

Οι συνέπειες του ρωσικού εμπάργκο και η «θεραπεία σοκ» στην οικονομία, θέτουν σε αμφισβήτηση τη συνολικότερη πολιτική της δεξιάς κυβέρνησης και με τις εκλογές να ακολουθούν τον Οκτώβριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ιδιαίτερα στις αγροτικές κινητοποιήσεις κυριάρχησαν συνθήματα ενάντια στην κυβέρνηση που δανείζει χρήματα στο Κίεβο και δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες. «Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αδυνατεί να μας βοηθήσει, βρήκε όμως λεφτά για να παράσχει δάνειο στη νέα κυβέρνηση της Ουκρανίας», αναφέρουν σε ανακοίνωση τους οι αγρότες.
 
Γιώργος Χλωρός

(ΠΗΓΗ: http://ekdohi.gr/)


ΕΚΚΛΗΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝΙΚΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ

 Έκκληση αλληλεγγύης απευθύνει ο Boguslaw Zietek, ηγέτης των αγωνιζόμενων πολωνικών συνδικάτων:
«Στις 12 Φεβρουαρίου το δικαστήριο αποφάσισε να κηρύξει παράνομη την απεργία των ανθρακωρύχων της εταιρείας Jastrzebska Spolka Weglowa (JSW) στη νότιο Πολωνία. Την ίδια μέρα έκαναν διαδήλωση οι γυναίκες και τα παιδιά των ανθρακωρύχων, υποστηρίζοντας τον αγώνα τους.
Οι αρχές δεν διστάζουν σε τίποτα προκειμένου να συντρίψουν την απεργία αυτή που συνεχίζεται εδώ και 16 μέρες. Οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας, που στάλθηκαν κατά των ανθρακωρύχων, επιχείρησαν να συντρίψουν τη διαμαρτυρία με πρωτοφανή βιαιότητα, χρησιμοποιώντας χωρίς καμία αφορμή αντικατασταλτικά πυρά 37 mm με σφαίρες από καουτσούκ, εκτοξευτήρες νερού και δακρυγόνα.
Πάνω από 20 ανθρακωρύχοι τραυματίστηκαν, μερικοί πολύ σοβαρά. Ταυτόχρονα, η εισαγγελία ξεκίνησε δίωξη κατά των οργανωτών της διαμαρτυρίας, απειλώντας τους με χρηματικά πρόστιμα ανάλογα των ζημιών που θα προκαλέσει στην εταιρεία η απεργία. Μεταξύ των διωκομένων είναι και ο Krzysztof Łabądź, ένας από τους ηγέτες της απεργίας στο ανθρακωρυχείο «Budryk» πριν από 7 χρόνια, που είχε κρατήσει 46 μέρες.
Οι απεργοί ανθρακωρύχοι απαιτούν να φύγει ο επικεφαλής της εταιρείας, Jarosław Zagórowski, που έφερε την εταιρία στο χείλος της κατάρρευσης. Η κυβέρνηση, παρότι διαθέτει πάνω από τις μισές μετοχές της εταιρίας, δεν θέλει να υποχωρήσει. Οι ανθρακωρύχοι και οι οικογένειές τους είναι αποφασισμένοι. Υπερασπίζονται τις θέσεις εργασίας τους, αλλά και το δικαίωμα διαμαρτυρίας όλων των πολωνών εργαζομένων.
Κάνουμε έκκληση προς τις συνδικαλιστικές και τις κοινωνικές οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη να υποστηρίξουν τον αγώνα μας και να στείλουν επιστολές υποστήριξης.
Μόνο η διεθνής αλληλεγγύη, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, μπορεί να κάμψει τις διαταγές των νεοφιλελεύθερων που μας κυβερνούν.
Μόνο μαζί μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αντικοινωνική τους επίθεση στην Ευρώπη».

Boguslaw Ziętek
Πρόεδρος της Wolny Związek Zawodowy «Sierpień 80″
( Ένωση των Ελεύθερων Συνδικάτων «Αύγουστος 80″)

Πηγή:eek